Kitabu Teuhid.
Bidati :Përkufizimi dhe llojet e tij. Shejh Feuzan

Home >> Kapitulli i katert >> Tema 1: Bidati, përkufizimi dhe llojet e tij

1- Bidati : Përkufizimi dhe llojet e tij

Bidatet ndahen në dy grupe:

1. 1- Në grupin e parë hyjnë bidatet që kanë të bëjnë me jetën e përditshme të njerëzve siç janë, fjala vjen, shpikjet e ndryshme shkencore në fusha të ndryshme të jetës. Këto lloj bidatesh janë të lejuara.
2. 2- Në grupin e dytë hyjnë bidatet që kanë lidhje me fenë. Këto bidate janë të ndalura kategorikisht, pasi Profeti (paqja qoftë mbi të) ka thënë:

   "Çdo vepër që nuk i përket fesë sonë është e refuzuar."{Trans. Buhariu dhe Muslimi}

Llojet e bidateve në fe

Bidatet në fe ndahet në dy lloje:

1. 1- Bidate që kanë lidhje me besimin, siç janë besimet dhe thëniet e gabuara të grupeve të humbura për çështje të ndryshme të besimit.³
2. 2- Bidate që kanë të bëjnë me adhurimet e ndryshme, d.m.th. afrimi tek Allahu nëpërmjet një adhurimi që nuk është vendosur as nga Ai as nga i Dërguari i Tij.

   Ky lloj ndahet në disa pjesë:

   • Bidate që kanë të bëjnë me kryerjen e adhurimeve që nuk kanë bazë në Islam, si p.sh. falja e një namazi, që nuk bazohet në asnjë argument të saktë.
   • Bidate që i shtohen një adhurimi të lejuar, si p.sh. falja e një rekati të pestë pas namazit të drekës apo ikindisë.
   • Bidate që kanë të bëjnë me kryerjen një adhurimi të lejuar në një mënyrë të ndaluar, si p.sh. përmendja e Allahut me zë të lartë nga një grup njerëzish.
   • Bidate që kanë të bëjnë me caktimin e një kohe që nuk është caktuar nga Islami për kryerjen e një adhurimi të lejuar, si p.sh. caktimi i ditës së katërmbëdhjetë të muajit Shaban për të agjëruar dhe për t'u falur. S'ka dyshim, se, në origjinë, agjërimi dhe namazi janë adhurime të lejuara, por caktimi apo veçimi i një dite nga ditët e tjera për to duhet të bëhet me argument.

Qëndrimi i Islamit ndaj bidateve në fe

Të gjitha llojet e bidateve në fe janë të ndaluara (haram), sepse Profeti (paqja qoftë mbi të) ka thënë:

"Kini kujdes nga gjërat e reja (në fe), sepse çdo gjë e re është bidat e çdo bidat është humbje." {Trans. Ebu Daudi dhe Tirmidhiu}

"Çdo vepër që nuk i përket fesë sonë është e refuzuar." {Trans. Buhariu dhe Muslimi}

Nga këto hadithe mund të kuptohet fare qartë se të gjitha bidatet në besim dhe në adhurime janë të ndaluara, por nuk duhet të harrojmë se ky ndalim nuk është i njëllojtë për të gjitha bidatet, por është në varësi të llojit të bidatit.

• - Disa bidate janë kufër, siç është rasti i tavafit rreth varreve, apo bërja e kurbanit për to, apo lutja e të vdekurve etj.
• - Disa të tjera konsiderohen si mjete që shpien drejt kufrit, siç është rasti i ndërtimit të ndërtesave sipër varreve apo falja e namazit pranë tyre.
• - Disa të tjera janë gjynahe në besim, siç është rasti i thënieve të disa sekteve të humbura, si "El-hauarixh"⁴, apo "El-kaderije"⁵
• - Disa bidate janë thjesht gjynahe, siç është rasti i lënies së martesës, apo i agjërimit duke qëndruar në diell.

Vërejtje

Disa njerëz janë të mendimit se bidatet ndahen në bidate të mira dhe bidate të këqija. Ky mendim është krejtësisht i gabuar, pasi thënia e Profetit (paqja qoftë mbi të): ("Çdo bidat është humbje.") nuk bën veçime apo përjashtime ndërmjet bidateve, por i konsideron që të gjitha humbje. Ndërsa ata, me këtë ndarje, duket sikur thonë që bidatet nuk janë të gjitha humbje, pasi ka dhe bidate të mira. Ibn Rexhebi, gjatë shpjegimit të njërit prej dyzet haditheve të imam Neueuit, ndërmjet të tjerash, shkruan:

"Thënia e Profetit (paqja qoftë mbi të):
"Çdo bidat është humbje." është një nga bazat themelore të fesë, pasi përmbledh në vetvete të gjitha gjërat. Ajo është e ngjashme me thënien tjetër të Profetit:
"Çdo vepër që nuk i përket fesë sonë është e refuzuar."
Pra, çdo vepër e re që nuk ka asnjë bazë në Islam është humbje, ndaj dhe nuk është e lejuar, pa marrë parasysh nëse ka të bëjë me çështjet e besimit apo me punët e dukshme ose të jashtme."

---

• Fundnota
• ¹ Fjala e përdorur në arabisht për këtë fjalë është fjala - "Bedij'u", rrënja e së cilës është e njëjtë me rrënjën e fjalës bidat. Në shqip nuk ekziston një fjalë ekuivalente që të pëmbajë kuptimin preçiz të kësaj fjale, ndaj dhe në këtë ajet është përkthyer me fjalën "Krijues". Përkthimi preçiz, pak a shumë, do të ishte: shpikësi i diçkaje pa u bazuar në një model të mëparshëm.
• ² Ky është përkthimi i fjalës arabe "bid'an"
• ³ Siç është rasti i atyre që mohojnë caktimin e Allahut, apo thonë se Allahu gjendet në çdo vend etj
• ⁴ Sipas këtij sekti, muslimani del nga Islami me kryerjen e gjynaheve të mëdhaja, si p.sh. pirja e alkoolit apo vrasja e dikujt.
• ⁵ Sipas këtij sekti njeriu i kryen të gjitha veprat i pavarur nga dëshira e Allahut.